พลังงานหมุนเวียน VS พลังงานสิ้นเปลือง

พลังงานถูกนำมาใช้เพื่อเติมเต็มให้กับชีวิตมนุษย์ การดำรงชีพต้องใช้พลังงานทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นภายในบ้านพักอาศัย อาคาร ร้านค้า โรงงาน รวมถึงการเดินทาง ยิ่งนานวันความต้องการพลังงานทวีมากขึ้น นั่นหมายถึงพลังงานจะถูกนำมาจากแหล่งต่างๆ เพื่อตอบสนองการใช้พลังงาน ทั้งพลังงานจากดวงอาทิตย์และพลังงานจากภายในโลกของเราเอง พลังงานทั้งมวลที่มีอยู่ถูกจำแนกออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ ตามแหล่งที่มา ซึ่งเราจะพาไปรู้จักกัน...

1. พลังงานหมุนเวียน (Renewable energy)
คือ แหล่งพลังงานที่ได้จากธรรมชาติรอบตัวเรา หามาใช้ได้ไม่มีวันหมด ซึ่งสามารถสร้างทดแทนได้ในช่วงเวลาสั้นๆ โดยธรรมชาติหลังจากมีการใช้ไป จึงมีหลายชื่อที่ใช้เรียก - พลังงานทดแทนและพลังงานใช้ไม่หมด รวมถึงพลังงานสะอาดและพลังงานสีเขียว เนื่องจากไม่ทำให้เกิดมลพิษต่อสิ่งแวดล้อมนั่นเอง

ตัวอย่างของพลังงาน ได้แก่ พลังงานแสงอาทิตย์, พลังงานลม, พลังน้ำ, พลังงานคลื่นในทะเล, พลังงานน้ำขึ้นน้ำลง, พลังงานชีวมวล, พลังงานความร้อนใต้พิภพและพลังงานไฮโดรเจน ฯลฯ

 

2. พลังงานสิ้นเปลือง (Nonrenewable energy)
คือ แหล่งพลังงานจากใต้พื้นดิน เมื่อใช้หมดแล้วไม่สามารถสร้างขึ้นมาใหม่หรือหามาทดแทนโดยธรรมชาติได้ทันความต้องการในเวลาอันรวดเร็ว ต้องใช้เวลานานกว่าร้อยล้านปีที่จะสร้างขึ้นมาอีกได้และมีปริมาณจำกัด ชื่อที่ใช้แทนพลังงานกลุ่มนี้จึงมีทั้งพลังงานฟอสซิลและพลังงานที่ใช้แล้วหมด

ตัวอย่างของพลังงาน ได้แก่ น้ำมันดิบ (ปิโตรเลียม), ถ่านหิน, ก๊าซธรรมชาติและพลังงานนิวเคลียร์ (แร่ยูเรเนียม) ฯลฯ
 
พลังงานที่ใช้กันอยู่ทุกวันนี้ส่วนมากนำมาจากแหล่งพลังงานสิ้นเปลือง
เช่น เชื้อเพลิงฟอสซิลจำพวกน้ำมันดิบ ถ่านหินและก๊าซธรรมชาติ คุณเคยสงสัยไหม ทำไมเรียก "เชื้อเพลิงฟอสซิล" คำตอบก็คือ เชื้อเพลิงนี้เกิดขึ้นจากซากพืชซากสัตว์ที่ตายมานานนับล้านปี ทับถมอยู่ใต้ดินจนเปลี่ยนเป็นฟอสซิล จากนั้นเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติกลายเป็นน้ำมันดิบ ถ่านหินและก๊าซธรรมชาติ

แต่ปัญหาคือไม่สามารถหามาทดแทนการใช้ได้ทัน โลกเราต้องใช้เวลานานเป็นล้านปีกว่าจะผลิตน้ำมันแต่ละลิตรได้ นอกจากนี้ยังก่อให้เกิดมลพิษต่อสิ่งแวดล้อมด้วย เพราะการเผาไหม้ของเชื้อเพลิงจะได้ก๊าซพิษออกมาด้วย เช่น ฝุ่นละออง, เขม่าควัน, ไนโตรเจน, คาร์บอนมอนอกไซด์, คาร์บอนไดออกไซด์และกำมะถันไดออกไซด์ ฯลฯ

แล้วทำไมเราไม่นำพลังงานหมุนเวียนมาใช้ จะได้ไม่เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม... การนำพลังงานหมุนเวียนมาใช้ต้องประสบปัญหาข้อจำกัดตามธรรมชาติที่ว่า พลังงาน (บางชนิด) มีอยู่มากก็จริง ทว่าไม่สามารถนำมาใช้ได้ทุกเวลาและไม่เพียงพอ เช่น

• ถ้าท้องฟ้ามืดครึ้มจะไม่มีแสงอาทิตย์
• ถ้าลมสงบจะไม่มีลมไปหมุนกังหัน หรือ
• ถ้าระดับน้ำในเขื่อนไม่เพียงพอก็ผลิตไฟฟ้าไม่ได้

แต่มนุษย์ก็ไม่ยอมแพ้ต่อธรรมชาติเพียงแค่นั้น มีการรู้จักเก็บพลังงานไว้หรือเพิ่มการผลิตให้มากขึ้นเพื่อนำพลังงานไปใช้ต่อไป และนั่นทำให้มีค่าใช้จ่ายเพิ่มมากขึ้น หากเทียบกันแล้วการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลจะถูกกว่า จะเห็นได้ว่าพลังงานหมุนเวียนอาจใช้แก้ปัญหาพลังงานไม่ได้ทั้งหมด แต่เป็นอีกหนึ่งทางเลือกจากธรรมชาติที่มีคุณค่า ช่วยลดผลกระทบที่มีต่อสิ่งแวดล้อมได้เป็นอย่างดี

ทีนี้คุณลองเปรียบเทียบดูว่า การนำพลังงานสีเขียวจากแหล่งธรรมชาติมาใช้การผลิตไฟฟ้า จะมีค่าใช้จ่ายแตกต่างจากการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลมากน้อยเพียงใด...

ต้นทุนการผลิตไฟฟ้าของโรงไฟฟ้าโดยใช้เชื้อเพลิงต่างๆ เป็นดังนี้

• ถ่านหิน = 0.50 บาท/หน่วย
• ก๊าซธรรมชาติ = 0.93 บาท/หน่วย
• น้ำมันเตา = 1.10 บาท/หน่วย
• ดีเซล = 2.72 บาท/หน่วย
• พลังงานแสงอาทิตย์ = 11.46 บาท/หน่วย
• พลังงานลม = เป็น 2.84 บาท/หน่วย
• พลังงานชีวมวล = 2.27 บาท/หน่วย
• ก๊าซชีวภาพจากอุตสาหกรรมแปรรูปการเกษตร = 1.91 บาท/หน่วย
• น้ำเสีย = 1.3-1.6 บาท/หน่วย
• และขยะชุมชน = 2.23 บาท/หน่วย

(1 หน่วย = 1 กิโลวัตต์-ชั่วโมง)

ถัดจากนี้ไปเป็นตัวอย่างที่น่าสนใจมากในเรื่อง "ข้อดี-ข้อเสีย" ของพลังงานจากทั้งสองแหล่ง เรานำมาให้ประกอบการพิจารณาว่า "ควรใช้พลังงานจากแหล่งใด"

แหล่งพลังงาน	ข้อดี	ข้อเสีย
พลังงานหมุนเวียน	สามารถหาได้ง่าย ไม่ว่าจะอยู่ที่ใดบนโลก สามารถผลิตพลังงานได้ตลอดเวลา เช่น พลังงานความร้อนใต้พิภพ ใช้ไม่มีวันหมด เป็นแหล่งพลังงานที่ได้มาฟรี นำมาผลิตไฟฟ้าได้ในราคาถูก เช่น พลังน้ำ มีความเสถียรในเรื่องราคาพลังงาน เป็นพลังงานสะอาด ไม่สร้างมลพิษทางอากาศ, น้ำและไม่เกิดขยะของเสีย	พบได้เฉพาะบางพื้นที่เท่านั้น เช่น พลังงานความร้อนใต้พิภพ ไม่สามารถผลิตพลังงานได้อย่างต่อเนื่อง ต้นทุนในตอนเริ่มต้นสูง ต้องมีการเก็บพลังงานไว้ ซึ่งไม่คุ้มค่าเชิงพาณิชย์ ต้องใช้พื้นที่มากในการติดตั้ง อาจเป็นสาเหตุของมลพิษทางอากาศ เช่น พลังงานความร้อนใต้พิภพ อาจทำให้โลกร้อนขึ้นได้ เช่น การเผาไหม้ของพลังงานชีวมวล เกิดมลพิษทางเสียง เช่น พลังงานลม อาจทำลายระบบนิเวศน์และส่งผลต่อการอพยพย้ายถิ่นฐานของสิ่งมีชีวิต
พลังงานสิ้นเปลือง	ไม่ขึ้นอยู่กับช่วงเวลาของวัน, สภาพอากาศหรือฤดูกาลก็ได้พลังงานต่อเนื่อง นำมาผลิตไฟฟ้าได้ในราคาถูกและคุ้มค่าเชิงพาณิชย์ นำมาผลิตไฟฟ้าจะได้พลังงานต่อหน่วยน้ำหนักจำนวนมาก พลังงานนิวเคลียร์ใช้เชื้อเพลิงเพียงเล็กน้อยก็ผลิตไฟฟ้าได้จำนวนมาก พลังงานนิวเคลียร์สร้างมลพิษทางอากาศเพียงเล็กน้อยและไม่สร้าง CO2	สามารถหาได้เฉพาะบางพื้นที่เท่านั้น เป็นแหล่งพลังงานที่มีจำกัด ไม่มีความเสถียรในเรื่องราคาพลังงาน การเผาไหม้ของเชื้อเพลิงฟอสซิลทำให้เกิดมลพิษมากมาย รวมถึงเกิดปฏิกิริยาเรือนกระจก, โลกร้อนขึ้นและเกิดฝนกรด ฯลฯ พลังงานนิวเคลียร์ ทำให้เกิดของเสียที่เป็นพิษสูงและขนส่งอย่างปลอดภัยทำได้ยาก การขุดหรือระเบิดถ่านหินหรือแร่ยูเรเนียม และน้ำมันรั่วจาการขุดเจาะ ส่งผลกระทบรุนแรงต่อสิ่งแวดล้อม

เนื่องจากมนุษย์ใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลเป็นสัดส่วนที่สูงมาก ซึ่งพลังงานนี้ใช้แล้วมีแต่จะหมดไป ดังนั้น การใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพจึงเป็นวิธีที่ควรทำ ทรัพยากรที่มีอยู่ก็จะสามารถใช้ได้อย่างพอเพียงและให้ชนรุ่นหลังมีโอกาสได้รับประโยชน์ด้วย และในฉบับต่อไปคุณจะได้พบกับพลังงานสีเขียวจากธรรมชาติที่มาจากภายในโลกของเรานี้เอง

แหล่งที่มา   เว็บไซต์เส้นทางสู่พลังงานสีเขียว