กล่องข้อมูล

ถ้าเรามีข้าวของกองกระจาย และต้องเก็บมันให้เรียบร้อย มั่นใจได้ว่าสิ่งที่เราจะทำก็คือ แยกประเภท จัดหมวดหมู่ แล้วจัดการเก็บมันลงกล่อง

เราอาจจะแปะไว้ที่หน้ากล่องว่าข้างในนี้มีอะไร เพื่อที่วันหลังจะได้ไม่ต้องมารื้อค้นผิดกล่อง หรือถ้ามีอะไรใหม่ๆ ที่เข้าพวก จะได้จับรวมใส่กล่องนี้เลย

สมองเราก็ทำแบบนั้นกับข้อมูล ในหนึ่งวัน เรารับข้อมูลไม่รู้กี่ร้อยอย่าง เพราะฉะนั้น สิ่งที่สมองจะทำได้
เพื่อไม่ให้เครื่องร้อนเกิน และฮาร์ดดิสก์ไม่เต็มก็คือ

หนึ่ง
เชื่อมโยงว่าข้อมูลใหม่ที่เพิ่งได้รับมา มันคล้ายกับข้อมูลเก่าที่เคยมีแล้วหรือเปล่า ถ้าใช่ มันจะรีบเอาไปไว้รวมในกล่องข้อมูลเดียวกัน

อาการแบบนี้เรียกว่า "ด่วนสรุป" "เหมารวม" ภาษาฝรั่งเรียกว่า "Stereotype" คือมีอาการมองทุกสิ่งเป็นก้อนรวม  แล้วติดป้ายสรรพคุณให้เลย เช่น นายทุน=โกง ศิลปิน=ดี เพื่อที่วันหลังเราได้รับข้อมูลนี้มาปุ๊บ สมองจะได้ไม่ต้องคิดมาก
เจอนายทุนปั๊บ ฮึ่ม! มึงโกง
เจอศิลปินปั๊บ ว้าว! พี่สุดยอด
ทั้งที่ความจริง มีคนดีคนเลวอยู่ในทุกวงการ

สอง
สมองจะเลือกเฉพาะสิ่งที่อยากเห็น และเลือกได้ยินเฉพาะเสียงที่อยากได้ยิน

ถ้าใครเคยดูหนังซูเปอร์แมน Man of Steel จะเข้าใจ ความลำบากของคล้าก เค้นท์ พระเอกของเราก็คือ ได้ยินทุกเสียงแม้จะเบาแค่ไหนก็ตาม เห็นทุกอย่างทะลุปรุโปร่ง ทั้งที่ไม่อยากเห็น

คิดดูสิ ถ้าวันนี้เรานั่งทำงานอยู่ แล้วได้ยินทุกเสียง เสียงกดแป้นพิมพ์ เสียงโทรศัพท์ เสียงลิฟต์ เสียงเก้าอี้ เสียงแอร์ เราคงบ้าตายไปแล้ว

เราเลยได้ยินเฉพาะบางเสียงที่สมองคิดว่าสำคัญ หลายครั้งตอนทำงานเพลินๆ เราจึงไม่ได้ยินเสียงอะไรเลย

หรืออย่างการมองเห็น ตาเราก็เหมือนกล้องที่ปรับโฟกัสได้ เห็นแต่หน้าจอตรงหน้าที่ชัด นอกนั้นเบลอ ถ้าใจกำลังจดจ่ออยู่หน้าจอ เผลอๆ ช้างเดินมายังไม่เห็นเลย

เพราะฉะนั้นเมื่อมองในมุมนี้แล้ว สมองก็เชื่อมากไม่ค่อยได้นะ เราจึงต้องรู้เท่าทันความคิดของเรานิดนึงว่า
เรากำลังด่วนสรุป เรากำลังเหมารวม
เรากำลังมองเป็นก้อนๆ
เรากำลังเห็นแต่ในสิ่งที่อยากเห็น
เรากำลังได้ยินแต่ในสิ่งที่อยากได้ยิน
หรือเปล่า?

เพราะที่สุดแล้ว
ความจริงอาจไม่มี
มีแต่สิ่งที่เราอยากเชื่อเท่านั้นเอง

แหล่งที่มา   Facebook : Boy's Thought